Van Robert Staal (61) wordt schertsend beweerd dat hij in staat is mensen hun eigen vuilnis te laten terugkopen; hij ziet overal dwarsverbanden en mogelijkheden geld te verdienen. Hoewel hij naar eigen zeggen geen tekst kan onthouden die langer is dan zeven woorden, schreef de kleurrijke zakenman uit Hengelo zijn autobiografie: ‘Knap van dommigheid.’
Gerben Kuitert 02-10-23, 05:40 Laatste update: 09:50
Tekst onthouden kan ik niet. Boeken zijn daarom aan mij niet besteed. Als ik onderaan de pagina ben, weet ik al niet meer wat er bovenaan stond. Ik ben gek op André Hazes, maar kan hooguit de eerste regels van zijn liedjes meezingen, daarna weet ik het niet meer. Maar ik ben wel creatief en rekenen kan ik als de beste”, zegt Robert Staal met een grijns.
Longkanker
De verschijning van zijn levensverhaal moet los worden gezien van de diagnose longkanker die hij vorig jaar kreeg. Al is er wel een samenhang, zegt hij. „De nacht voordat ik voor controle naar het ziekenhuis moest, droomde ik dat ik mijn belevenissen van al die jaren moest vastleggen. De ochtend erna hoorde ik in het ziekenhuis dat de nierkanker waarvan ik had gedacht dat ik ervan was genezen, was uitgezaaid naar de longen.”
Hij is vooralsnog blijmoedig onder de diagnose ‘ongeneeslijk’, zegt hij. „Ik weet niet hoeveel tijd mij nog gegund is, maar ik kan alles nog met de warme hand doen, ik ben opgewekt en dankbaar voor wat ik heb meegemaakt.”
De cover van zijn door goede vriend Marco Krijnsen geredigeerde autobiografie is ‘typisch Robert’, zeggen zijn vrienden. Het is een zwart kaft met een oranje vraagteken er op. Geen titel, geen foto of illustratie. „Als mensen zo’n boek in de winkel zien liggen, worden ze toch nieuwsgierig.”
Gekkenschool
Door zijn problemen met taal, heeft Robert Staal zijn hele leven moeten knokken. Het zorgde ervoor dat hij naar de lom-school moest, of ‘de gekkenschool’, zoals hem in de Hengelose Es werd nageroepen. Met hangen en wurgen deed hij een paar jaar lts. De opleiding tot etaleur aan DEVA in Almelo moest hij halverwege afbreken, nadat hij bijna een vinger kwijt raakte door een ongeluk tijdens een bijbaantje in de horeca.
Boekenleggers
Via een relatie van zijn vader krijgt hij uiteindelijk een baantje bij drukkerij Twente. Daar werkt hij samen met Han Roessink, een neef van de grootste aandeelhouder. Die stelt voor buiten werktijd samen een handeltje in met reclame bedrukte boekenleggers te beginnen. „Han stotterde. Hij had mij nodig voor de telefonische verkoop van de advertenties die op de boekenleggers kwamen. Die verkoop deed ik tijdens het lunchuurtje tussen de middag vanuit de telefooncel in een café.”
Zo wordt in 1984 de oprichting van uitgeverij Haro een feit. De boekenleggers zijn een dusdanig succes dat de compagnons in het najaar van 1986 ontslag nemen en fulltime aan de slag gaan met de uitgeverij.
HABO-krant
Robert Staal zou een kleine 20 jaar actief blijven in de uitgeefwereld. Hij exploiteerde met verschillende compagnons en via verschillende bedrijven een reeks van (gratis) reclamekranten, huis-aan-huisbladen en het zakenblad TwenteVisie. Grootste succesnummers waren Makelaar Magazine, dat in verschillende regio-edities landelijk werd uitgegeven, en de HABO-krant, die vanaf 2002 in een wekelijkse oplage van 230.000 op elk adres in Twente werd verspreid.
Staal: „HABO stond voor huizen, auto’s, banen en ontspanning. Joop Munsterman beheerste destijds met Wegener de Twentse huis-aan-huidbladen markt, maar had niet één titel die de hele regio dekte. Bovendien kregen onze adverteerders ontspanningscheques, die ze mochten weggeven en die konden worden ingewisseld in restaurants, bioscopen en winkels”.
Steentje in Munstermans schoen
Zo wordt Staal met zijn HABO-krant een scherp steentje in de schoen van Munsterman met z’n huis-aan-huiskranten. Uiteindelijk koopt Munsterman de HABO-krant voor 175.000 euro én 2,5 miljoen advertentietegoed in de huis-aan-huiskranten van Wegener. „Plekken die Wegener niet met eigen advertenties kon vullen, mocht ik met eigen adverteerders invullen en de opbrengst ervan houden. Joop vond het best, zolang ik maar geen bestaande adverteerders van Wegener benaderde.”
Onorthodox
Het is tekenend voor de onorthodoxe manier van zakendoen van Staal. Hij deed deze truc met het oranje vraagteken overigens al eerder, vele jaren geleden, op de Huishoud- en Hobbybeurs in Hengelo. „Ik wilde een galerie openen. Maar dan niet voor elitaire kunstliefhebbers, maar voor de spreekwoordelijke gewone man. En dat zijn bij uitstek de mensen die op een huishoud- en hobbybeurs afkomen. Ik had een zwarte stand die dicht was van buiten. Er stond alleen een oranje vraagteken op. Dat zorgde voor een drukte van belang. Binnen hingen 150 schilderijen van verschillende kunstenaars. De bezoekers werd gevraagd aan te geven welke ze mooi vonden en welke niet. Zo deed ik marktonderzoek. Opmerkelijk was dat de meesten kozen voor iets decoratiefs en niet voor kunst met een grote K.”
Galerie ‘De Kunst van Kunst’ in Hengelo bestaat al weer 19 jaar en is er niet één van dertien in een dozijn. De klandizie bestaat uit particulieren uit het hele land die een kunstwaarde cheque cadeau hebben gekregen bij aanschaf van een nieuwe auto, keuken of badkamer, of iets anders duurs.
Staal heeft de cheques verkocht aan dertig leveranciers van deze luxe goederen. „Na twintig jaar werkt de formule nog steeds: we bieden in onze galerie laagdrempelige kunst aan. Kunst die net zo is als ik, zonder poeha.”
Robert Staal: ‘Knap van dommigheid’ (240 pagina’s)
Uitgeverij: Mail Beheer
Prijs: 24,95 euro
knapvandommigheid.nl
Robert Staal was, ondanks een stroeve start, 20 jaar succesvol als uitgever. ©
